بررسی توزیع زمانی و مکانی خشکسالی هواشناسی در جنوب غرب کشور؛ مطالعه موردی حوضه کرخه

Authors

  • طیب رضیئی استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری،
Abstract:

 در این پژوهش شدت، تداوم‌ و بزرگی‌ خشکسالی‌ و تغییرات مکانی و زمانی آن در حوضه کرخه با استفاده از نمایه­های بارش استاندارد (SPI) و Z مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج این پژوهش روند تغییرات مقادیر Z و SPI یک ماهه در همه ایستگاه­ها به خوبی از یکدیگر پیروی می­کنند، لذا از هر دو نمایه  برای بررسی روند خشکسالی پایه زمانی یک ماهه حوضه می‌توان استفاده کرد. با وجود این، نتایج نشان داد در مقادیر مثبت و منفی نمایه Z عدم قرینگی وجود دارد لذا قابلیت مقایسه شدت خشکسالی و ترسالی در بین ایستگاه­ها را از بین می­برد. هم­چنین بر اساس روند تغییرات زمانی سری­های SPI در ایستگاه­های مختلف در برخی موارد دوره­های خشک و تر در سرتاسر حوضه همزمان روی نداده و نیز شدت خشکسالی و یا ترسالی از ایستگاهی به ایستگاه دیگر تغییر یافته است. بر اساس روند تغییرات زمانی SPI سه ماهه در ایستگاه­ها، در سال‌های متعددی اغلب ایستگاه‌های حوضه، دوره‌های خشک کوتاه مدتی را تجربه کرده‌اند که بر کشاورزی تأثیر قابل توجه دارد. همچنین، با افزایش مقیاس زمانی SPI، زمان آغاز و پایان دوره‌های خشک و تر در ایستگاه‌ها کمتر با یکدیگر هم‌خوانی داشته­اند. نتایج تحقیق همچنین نشان داد این حوضه بین 20 تا 23 دوره خشکسالی کوتاه مدت را طی این مدت تجربه کرده که در برخی موارد بین  9 تا 11 ماه تداوم داشته‌اند. بررسی سری­های زمانی SPI با پایه 12 ماهه نشان داد این محدوده 7 تا 10 خشکسالی مهم و بلند مدت را پشت سر گذاشته است. همچنین، بیشترین فراوانی رویداد‌های خشکسالی در ماه اکتبر و بین 11 تا 14 مورد در نیمه جنوب شرقی و بخش غربی حوضه روی داده است.  در ماه نوامبر نیز حاشیه شمالی و شمال غربی و حاشیه جنوبی منطقه با 20 تا 24 مورد خشکسالی بیشترین فراوانی را داشته ولی در ماه‌های آوریل و می نیمه شمالی بیشترین فراوانی را تجربه نموده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی تصاویر ماهواره‌ای ‏TRMM‏ جهت پایش زمانی و مکانی خشکسالی، ‏مطالعه موردی: حوضه مرزی غرب

اکثر سیستم‌‌های ارزیابی خشکسالی عمدتا بر‌ مبنای داده‌های بارش استوارند. اما کوتاه بودن دوره آماری بسیاری از داده‌ها، تراکم ناکافی ایستگاه‌ها و کیفیت نامطلوب داده‌های شبکه‌های سنجش بارش، توانایی نشان دادن الگوی مکانی خشکسالی را کاهش می‌دهد. بنابراین لازم است منابع داده اقلیمی، که بتواند این نقیصه‌ها را مرتفع سازند، شناسایی نموده و پس از ارزیابی، به‌عنوان مکمل یا جایگزین مورد استفاده قرار گیرند. ...

full text

ارزیابی توزیع زمانی و مکانی روزهای همراه با گردوغبار در غرب و جنوب غرب ایران.

پدیده گردوغبار، امروزه به یکی از مخاطرات طبیعی نوظهور در کشور تبدیل شده است؛ پدیده­ای که با آثار زیان بار خود از جوانب مختلف شرایط طبیعی و انسانی را تحت تاثیر قرار می­دهد. لذا در این پژوهش توزیع زمانی و مکانی روزهای همراه با گردوغبار در غرب و جنوب غرب ایران و در سطح ایستگاه­های هواشناسی واقع در سه استان ایلام، خوزستان و کرمانشاه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور آمار روزهای همراه با گردوغبار از ...

full text

بررسی رابطه زمانی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در حوزه آبریز کرخه

خشکسالی از جمله بلایای طبیعی است که به‌شدت تحت تأثیر نوسانات اقلیمی است و مجموعه‏ای از مشکلات پیچیده را در بخش‏های مختلف ایجاد می‏کند. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطۀ زمانی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در حوضۀ آبریز کرخه است. برای رسیدن به این هدف، از آمار 26 ایستگاه باران‏‏سنج و هشت ایستگاه هیدرومتری استفاده شد. در بخشی از تحقیق برای آگاهی از تأخیر جریان‏ها نسبت به بارش‏ها در حالت واقعی، ضریب هم...

full text

بررسی روند زمانی خشکسالی هیدرولوژیک و هواشناسی در حوزه آبخیز کرخه

خشکسالی به عنوان یکی از پدیده های محیطی شناخته شده است و در واقع بخش جدایی ناپذیری از تغییرات اقلیمی است که می تواند در هر منطقه جغرافیایی حادث شود. در این تحقیق از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص خشکسالی جریانات رودخانه ای (SDI) جهت ارزیابی و تحلیل وقوع زمانی وقوع خشکسالی ها استفاده شده است. برای این منظور از آمار ماهانه 10 ایستگاه باران سنجی و 5 ایستگاه هیدرومتری در حوزه آبخیز کرخه استفا...

full text

تحلیل دقت مکانی تصاویر ماهواره TRMM در برآورد شاخص خشکسالی هواشناسی، مطالعه موردی: کشور ایران

در قرن اخیر یکی از مهمترین چالش­‌های جهان، خشکسالی بوده، پایش و ارزیابی شدت و مدت آن برای مقابله و کاهش اثرات آن بسیار ضروری است. در چند دهه اخیر با توسعه و پیشرفت مباحث سنجش از دور، برآوردهای ماهواره­‌ای خشکسالی با دقت مکانی بالا و گام­‌های زمانی مختلف به‌طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است. لذا هدف پژوهش حاضر، تحلیل خشکسالی هواشناسی و توزیع خطای برآوردی داده­‌های ماهواره TRMM با داده‌­های ...

full text

تحلیل های زمانی و مکانی خشکسالی هواشناسی

وقوع پدیده خشکسالی و خسارت ناشی از آن باعث شده است تا مطالعات خشکسالی از اهمیت خاصی برخوردار باشند. یکی از مطالعاتی که در این زمینه انجام می شود بررسی تغییرات زمانی- مکانی خشکسالی است به طوری که مناطقی که از لحاظ وضعیت همزمانی خشکسالی در طول یک دوره زمانی، شرایط نزدیک به همی را داشته باشند خوشه بندی شده و وضعیت خوشه ها در کل پهنه ها مورد بررسی قرار می گیرند، بر این اساس در این پژوهش از آمار و ا...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 3

pages  60- 79

publication date 2015-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023